| شماره استاندارد آزمایش | ASTM D6635 |
|---|---|
| هدف | تخمین میزان تغییر شکل پذیری توده سنگ |
| کاربرد | بر روی تمامی خاک ها قابل انجام است |
دیلاتومتر تخت (Flat Plate Dilatometer) چیست؟
ديلاتومتر تخت توسط Marchetti در سال 1980 و سپس Schmertmann در سال 1986 به عنوان وسيله‌ای ساده جهت تعيين فشار افقی خاک بر شمع های تحت بارگذاری جانبی ساخته شد و طرح کنونی آن شامل تيغه تختی به ضخامت 1.5 سانتيمتر و عرض 9.6 سانتيمتر با يک غشاء مدور به قطر 6 سانتيمتر در مرکز آن می‌باشد.
آزمايش با نفوذ تيغه تحت سرعت ثابت 2 سانتيمتر بر ثانيه به داخل زمين آغاز می‌گردد. در هر بازه نفوذ 20 سانتيمتری، دو تا سه قرائت فشار انجام می‌شود. قرائت A در زماني انجام مي‌گيرد که غشاء با اولين حرکت در تماس با خاک قرار مي‌گيرد. قرائت B مربوط به زمانی است که غشاء به اندازه 1/1 ميليمتر به داخل خاک اطراف وارد می‌شود. در صورت نياز، فشار C نيز که فشار مربوط به وضعيت اوليه است قرائت می‌گردد. فشار‌هاي A و B با در نظرگيری تصحيح سختی غشاء به P0 و P1اصلاح می‌گردد و از طريق آن‌‌ها پارامتر‌های اصلی مانند شاخص دیلاتومتری (ED) يا شاخص مصالح (ID) محاسبه می‌گردد.
محققين مختلف، ارتباطات مناسبی بين اين شاخص‌ها و پارامتر‌های فيزيکی و مکانيکی خاک برقرار نموده‌اند که از طريق آن‌‌ها امکان تعيين اين خصوصيات وجود خواهد داشت.
از مزايای عمده آزمايش ديلاتومتر تخت (Flat Plate Dilatometer) می‌توان به دو مورد ذيل اشاره نمود:
الف- دیلاتومتر وسيله‌ای ساده و اقتصادی برای تعيين خصوصيات مکانيکی خاک مانند سختی، مقاومت و تاريخچه تنش با قابليت تکرار بسيار بالا در اعماق متوالی در يک محل است.
ب- به دليل هندسه و شکل دیلاتومتر، ميزان دست‌خوردگی توده خاک از جمله کرنش‌هاي برشی و حجمی و غيريکنواختی ناشی از قراردادن اين وسيله در هر عمق جهت تعيين خصوصيات خاک حداقل است که منجر به ارزيابی دقيق‌تری از شرايط و ويژگي‌های مکانيکی خاک خواهد شد.
مطالب مرتبط:
