آزمایش دانسیته در محل (Sand Bottle)

آزمایش تعیین دانسیته در محل به روش مخروط ماسه (Sand Bottle)، در پروژه‌های راه‌سازی و سدسازی به منظور کنترل صحت انجام عملیات تراکم و در پروژه‌های ساختمانی برای اطلاع از میزان تراکم خاک و تعیین ظرفیت باربری ساختگاه مورد استفاده قرار می‌گیرد.

درمورد ماسه اتاوا:

در زمان انجام آزمایش دانسیته در محل، آگاهی از وزن ماسه لازم برای پرکردن قیف مخروط ماسه مفيد و ضروری است به همین دلیل در اين آزمايش از نوع مخصوصی از ماسه به نام ماسه اتاوا استفاده می‌شود. در ابتدای كار بايد وزن مخصوص ماسه اتاوا را تعيين كرد. براي اين كار از آب استفاده می‌شود. بدين ترتيب كه ظرف مخصوصی پر از آب می‌شود و وزن ظرف و آب را به دست می آید. وزن ظرف نیز اندازه گیری می‌شود. تفاضل اين دو عدد برابر وزن آب داخل ظرف است و به این ترتیب حجم ظرف به دست می آید. سپس همان ظرف از ماسه اتاوا پر شده و توزين می‌شود. بدين طريق می‌توان وزن ماسه داخل ظرف را به دست آورد. از تقسيم كردن وزن به دست آمده برای ماسه به حجم ظرف وزن مخصوص ماسه اتاوا به دست می آيد.

در اين قسمت هدف به دست آوردن وزن ماسه درون مخروط مي باشد. بنابراین ابتدا دستگاه استوانه دانسيته روی سطح محكم و صافی قرار می‌گیرد. شير خروج ماسه بسته و مقداری در آن ماسه در ظرف ریخته می شود. سپس شير ظرف باز شده تا مخروط زير دستگاه از ماسه پر شود. شير را بسته و باقيمانده ماسه داخل دستگاه وزن می‌شود تا پس از كسر آن از وزن ماسه اوليه وزن ماسه زير مخروط به دست آيد. يا می‌توان ماسه را مستقيماً به دقت وزن كرد.

روش انجام آزمایش مخروط ماسه (Sand bottle):

سطح محلی كه آزمايش دانسیته در محل انجام می‌شود بايد صاف باشد. استوانه دانسيته روی سطح صاف قرار داده می‌شود. حدود اطراف كف استوانه دانسيته روي زمين مشخص می‌شود. چاله آزمايش در وسط محدوده‌ای كه روی زمين مشخص شده حفر می‌شود. در حين حفر چاله بايد دقت شود كه ديواره چاله خراب نشود و خاك كنده شده كاملا در ظرفی جمع آوری و هيچگونه مصالحي دور ريخته نشود. استوانه دانسيته كه مقدار معيني ماسه در آن ريخته شده روی چاله درست در محل مورد نظر قرار داده می‌شود، بطوريكه سوراخ شير در مركز چاله قرار گيرد. شير خروج ماسه باز می شود تا چاله پر از ماسه شود. وقتی جريان ماسه به داخل چاله متوقف شد، شير بسته می شود.

ماسه باقيمانده در دستگاه وزن مي گردد. خاك كنده شده از چاله نيز وزن مي شود. خاك كنده شده از چاله به خوبی مخلوط شده و مقداری جهت تعيين درصد رطوبت برداشته و پس از توزين در گرمخانه قرار می‌گیرد. پس از آن كه نمونه خاك در گرم خانه خشك شد (بعد از 24 ساعت) نمونه وزن شده و از اعداد به دست آمده درصد رطوبت خاك محاسبه می‌شود. در نهایت با داشتن وزن خاک تر و بدست آمدن حجم ماسه داخل چاله با استفاده از چگالی ماسه، که برابر با حجم خاک خروجی است چگالی تر خاک بدست می آید.

لینک فیلم آموزشی آزمایش Sand Bottle

مطالب مرتبط:

آزمایش اندازه گیری چگالی ویژه ذرات خاک