| شماره استاندارد آزمایش | ASTM D5777-18 |
|---|---|
| هدف | به دست آوردن اطلاعات زیرسطحی |
| کاربرد | در کلیه ساختگاه ها قابل استفاده است |
اساس کار روش ژئوالکتریک (Seismic Refraction) انتقال جریان الکتریکی به داخل زمین، ایجاد اختلاف پتانسیل بین دو نقطه است. در مرحله بعد مقاومت ویژه عمق های مختلف زمینمحاسبه می شود. در این روش بر اساس استانداردی که مربوط به مقاومت جنس های مختلف خاک، سنگ و همچنین مقادیر مقاومت الکتریکی موادی مثل آب، فلزات، حفرات و مواردی از این دست، مطالعات اکتشافی صورت می گیرد. حداکثر عمق شناسایی در این روش ۵۰۰ متر است که البته در عمق ۲۵۰ متر سطحی، دقت بالاتری را نشان می دهد.
در اکتشاف و مطالعه آبهاى زیرزمینى، روش ژئوالکتریک بیشترین سهم و موفقیت را نسبت به سایر روش هاى ژئوفیزیکى داشته است. این روش به تنهایى مى تواند عمق، محدوده یا گسترش جانبى، ضخامت و حجم تقریبى سفره یا ذخیره آب زیرزمینى در یک محل را تعیین نماید. یک لایه غیر قابل نفوذ رسى، که در زیر یک سفره آب زیرزمینى قرار گرفته و یا دو سفره آب زیرزمینى را از هم جدا مى کند، به راحتى در روى منحنی هاى حاصل از یک برداشت ژئوالکتریکى به روش سونداژ قابل تشخیص بوده و درنتیجه مى توان عمق و ضخامت آن لایه را تخمین زد.
انواع روش‌های ژئوالکتریک:
بطور کلی، وضعیت قرارگیری الکترودها بصورت خطی برای اندازه‌گیری مقاومت مورد استفاده قرار می‌گیرد. آرایش رایج الکترودها بصورت شِلِمبِرژر (Schlumberger)، وِنِر (Wenner) و بسط دوقطبی-دوقطبی می‌باشد که در شکل زیر قابل مشاهده است. با توجه به مزیت‌های روش تجربی و منظم، برای اجرای سونداژ الکتریکی عمودی اغلب از آرایش متقارنِ «شلمبرژر» در روش ژئوالکتریک استفاده می‌کنند.
برای ثبت این اختلاف پتانسیل از آرایش های مختلف الکترودی استفاده می‌شود. انواع آرایش‌ها یا آرایه‌های الکترودی (به طور مثال ونر، شلومبرژه، دو قطبی- دوقطبی) می تواند بسته به نوع کاربرد و قدرت تفکیک آن ها مفید باشد. نوعا جریان الکتریکی از یک جفت الکترود به زمین وارد می شود و جفت الکترود دیگر میزان ولتاژ را اندازه گیری می کنند. الکترودهای با فاصله بیشتر، برای بررسی‌های عمیق تر به کار می روند. از آن جا که مواد گوناگون زیر سطحی مقاومت ویژه متفاوت دارند، اندازه گیری‌های سطحی در تعیین تغییرات قائم و جانبی مواد زیرین می تواند مفید باشد. موفقیت روش بستگی به تباین مقاومت ویژه مواد زیرسطحی دارد. اندازه‌گیری های انجام شده با استفاده از روابط ساده ریاضی به مقاومت ویژه الکتریکی سنگ ها تبدیل می‌شود. این اطلاعات به دست آمده در نهایت تعبیر و تفسیر می‌شوند.
مطالب مرتبط:
