در این مطلب با آزمایش V-B برای تعیین روانی بتن تازه طبق استاندارد BS1882 Part2 با ما همراه باشید.
تعریف وی بی (V-B):
آزمایش وی بی (V-B)، همان تست مکانیکی اسلامپ است. از این روش برای تعیین کارایی بتن‌های با کارایی خیلی پایین یا سفت مانند بتن غلطکی استفاده می‌گردد. در این روش نمونه بتن تازه تحت لرزش های سینوسی قرار می‌گیرد.
این دستگاه برای بتن تازه که در آزمایشگاه یا کارگاه ساخته می شود و حداکثر اندازه اسمی سنگدانه آن 50 میلیمتر یا کمتر است، کاربرد دارد. درصورتی که حداکثر اندازه اسمی سنگدانه بزرگتر از 50 میلیمتر باشد، سنگدانه های بزرگتر باید مطابق با استاندارد ASTM C172 حذف شوند. کاربردهای این آزمایش برای آزمون بتن غلطکی متراکم است. همچنین برای آزمون سایر انواع بتن نظیر سنگدانه آمیخته با سیمان و مخلوط های خاک سیمان نیز کاربرد دارد.
استانداردهای معتبر برای آزمایش:
طبقه‌بندی روانی بتن بر اساس آزمون استاندارد بتن تازه به روش وی بی در استاندارد شماره 3518 ایران انجام می شود. در حال حاضر روش کار با دستگاه وی بی که در سال 1393 به تصویب رسید، بنام استاندارد بتن روش ساخت بتن غلطکی متراکم درقالب‌های استوانه‌ای با استفاده از میز لرزان به شماره 12598 ISIRI می‌باشد. که در این استاندارد توضیحات درباره ساخت دو تیپ قالب نمونه از بتن غلطکی مطرح می شود.
دستگاه آزمایش وی بی:
این دستگاه برای ساخت نمونه های استوانه ایی بتن غلتکی (RCC) و همچنین جهت تعیین زمان ثبات و چگالی این نوع بتن مورد استفاده قرار می گیرد.
لوازم و ابزار آزمایش (V-B):
وسایل مورد نیاز جهت انجام آزمایش وی بی (V-B) بتن خشک به شرح ذیل می‌باشد:
- ظرف: ظرف باید کاملا آب بندی شود. همچنین بدنه آن محکم باشد. بطوریکه در برابر ضربه و زنگ زدگی مقاوم باشد. ظرف مورد استفاده فلزی و شکل استوانه و قطر داخلی آن 5±240, ارتفاع 200, ضخامت دیواره آن 3 و ضخامت کف آن 5/7 میلیمتر می‌باشد.
- قالب: قالب فلزی (همان قالب اسلامپ)، بشکل مخروط ناقص توخالی , به ابعاد قطر پایه 2±200, قطر فوقانی 2±100و ارتفاع 2±300 میلیمتر باضخامت حداقل 5/1 میلیمتر که قسمت بالا و پائین آن باز و قائم بر محور مخروط است.
- صفحه: یک صفحه شفاف افقی متصل به میله در روی لوله اتصال است. این صفحه در انتهای میله عصا شکل گردان نصب می شود. میتواند در ارتفاع مختلف توسط پیچ میزان گردد. قطر صفحه شفاف 2±330 و ضخامت آن 2±10میلیمتر می‌باشد.
- وزنه: مستقیما بر روی صفحه شفاف قرار دارد بطوریکه جمع وزن میله متحرک، صفحه شفاف و وزنه 50±2750 گرم می‌باشد. میله متحرک (J) به میلیمتر درجه بندی شده است. پس به راحتی میتواند اسلامپ بتن را اندازه گیری و ثبت نماید.
- میز ارتعاش: میز ارتعاش بطول 380 و عرض 260 میلیمتر بوده و بر روی چهار ارتعاشگیر لاستیکی قرار دارد.
- میله تراکم: شکل میله راست بوده و مقطع آن دایره ای و جنس آن از فولاد و یا از فلز مناسب دیگری می‌باشد. قطر میله تراکم 16 میلیمتر و طول آن 600 میلیمتر و انتهای آن باید حالت نیم کره ای داشته باشد.
- زمان سنج: زمان سنج باید زمان را با دقت 0/5 ثانیه ثبت نماید.
روش انجام کار با دستگاه وی بی:
دستگاه اندازه گیری وی بی را بطور افقی بر روی کف صلبی قرار می دهیم. ظرف (A) را توسط پیچ های (H) بر روی میز ارتعاش (G) محکم می کنیم. قالب (B) را مرطوب یا به روغن آغشته می کنیم. سپس در ظرف قرار می دهیم:
- قیف (D) را چرخانده تا بالای قالب قرار گیرد.
- سپس آن را به آرامی به طرف پائین می بریم و بر روی قالب قرار می دهیم.
- برای جلوگیری از حرکت قالب از کف ظرف (A) پیچ (F) را محکم نمائید.
- قالب اسلامپ را (در چهار مرحله هر بار 25 ضربه) از بتن پر نموده و توسط میله تراکم طبق استاندارد ملی ایران بشماره 492 متراکم نمائید.
- سپس پیچ (F) را آزاد می کنیم. قیف را به محل اولیه می آوریم. در نهایت بتن مازاد را از سر قالب صاف نمائید.
- آنگاه با استفاده از دستگیره ها قالب را به صورت کاملا عمودی از روی بتن بردارید.
- صفحه شفاف (C) را بر روی بتن چرخانده و پیچ (Q) را آزاد نمائید و با دقت و آرام صفحه را به طرف پائین حرکت دهید تا با بتن تماس گیرد.
- حال عدد اسلامپ بتن را می توان با کمک خط کش میلیمتری اندازه گرفت. مشروط بر اینکه بتنی که ریزش کرده در اطراف مخروط بتن با دیواره ظرف در تماس نباشد.
- پیچ (F) را محکم نموده و همزمان با آن اطمینان حاصل نمائید که پیچ (Q) آزاد می باشد بطوریکه صفحه شفاف (C) بتواند به آسانی به داخل ظرف بلغزد.
- سپس ارتعاش میز را شروع نموده و همزمان با آن زمان سنج را بکار اندازید.
- از پشت صفحه شفاف تراکم بتن را مشاهده نمائید.
- به محض اینکه پشت صفحه شفاف بطور کامل با دوغاب پوشیده شود، زمان سنج رامتوقف میکنیم. ارتعاش میز رانیز باید قطع شود.
** زمان بدست آمده به ثانیه، عدد وی بی یا vee bee time نامیده می شود.
در جدول زیر محدوده این زمان نسبت به روانی بتن مشخص شده است:
میزان روانی عدد وی بی (ثانیه) خارج از محدود بیشتر از 30 به شدت خشک 30-18 خیلی سفت 18-10 سفت 10-5 خمیر سفت و خارج از محدوده 5-3 خمیر و خارج از محدود 3-0
نکات اجرایی عملیاتی آزمایش:
- محدوده قابل قبول برای این آزمایش بین 5 الی 30 ثانیه می باشد.
- آزمونه های بتنی را باید در مدت 45 دقیقه پس از اتمام اختلاط بتن بسازیم.
- بتن های سفت تا کاملا خشک، مستعد جداشدگی در حین جابجایی هستند.
- قالب‌های فلزی راقبل از قالب گیری با مواد روغنی مناسب یا مواد پیوند زدا پوشش دهید.
- برای حداقل شدن جداشدگی باید در زمینه های نمونه برداری، انتقال، اختلاط مجدد و آزمون بتن دقت کنیم.
- سربار باید درمرکز قالب قرار گیرد. درغیر اینصورت سربار را به صورت عمودی بدون اعمال فشار بصورت دستی دربالای آزمونه نگه دارید.
اطلاعات خروجی از آزمایش (V-B):
گزارش نتایج آزمایش باید شامل موارد زیر باشد:
- استاندارد مورد استفاده
- زمان و تاریخ آزمایش
- مشخصات آزمونه
- زمان (وی – بی) به ثانیه
- اسلامپ آزمونه (در صورت قابل قبول بودن نحوه آزمایش)
مطالب مرتبط:
