آزمایش اندازه گیری چگالی ویژه خاک (Specific Gravity)

هدف از انجام آزمایش اندازه گیری چگالی ویژه (Specific Gravity)، تعیین نسبت وزن مخصوص جامد خاك به وزن مخصوص آب است.
چگالی ويژه در محاسبات مربوط به بسياري از آزمون‌هاي آزمايشگاهي به كار گرفته مي‌شود. روشي كه در ادامه ذكر مي شود براي خاك هايي است كه از 4.75 ميليمتر ريزتر باشند (عبوری از الک4).
چگالي دانه ها وابسته به جنس كاني هاي سازنده آنهاست. همچنین مقدار تقريبي چگالي نسبي در شناسايي كاني‌‌هاي خاك نيز كاربرد دارد. اما پارامتر چگالي نسبي، به دلیل نزدیک بودن این پارامتر در خاک های مختلف به هم، عامل مهمي براي شناسايي و طبقه بندي خاك ها نيست.

روش انجام آزمایش تعیین چگالی ویژه:

در این آزمایش ابتدا بالن ته صاف را كاملا تميز و خشك كرده و آن را وزن مي كنيم (W0). سپس حدود 200 گرم خاك خشک عبوري از الك نمره 4 را با احتياط داخل بالن مي ريزيم و بالن و خاك خشك داخل آن را وزن مي كنيم (W4). وزن خاک خشک (W3)، برابر است با اختلاف W0 و W4.

حدود 2/3 بالن محتوي خاك را با آب مقطر پر مي كنيم. بايد سعي شود حباب هاي هواي بين مخلوط آب مقطر و خاك، با حرارات دادن و يا با تكان دادن بالن ته صاف خالي شود زیرا اگر هواي بين ذرات كاملا خالي نشود، چگالي بدست آمده معتبر نيست. سپس آب و خاك درون بالن را سرد مي كنيم تا به دماي محيط برسد و همزمان با اضافه كردن آب مقطر سرد به مخلوط حجم آن را به 1000 ميلي ليتر مي رسانيم و سپس بيرون بالن و داخل گردن آن را خشك مي كنيم.

بالن محتوي مخلوط و خاك را وزن مي كنيم (W2). دماي مخلوط آب و خاك را بر حسب درجه سانتيگراد اندازه مي گيريم (T1). محتوي بالن را خالي می کنیم. بالن را كاملا با آب شست و شو مي دهيم. سپس آن را با آب مقطر تا علامت مربوط پر مي كنيم و دماي آب مقطر را کنترل مي كنيم. بالن آب مقطر محتوي دماي T1 را به دقت وزن مي كنيم (W1).
فرمول ها و محاسبات و نتايج:

معمولا چگالی ويژه (Specific Gravity) را بر اساس وزن مخصوص آب در 20 درجه سانتيگراد بيان مي كنند و مي نويسند:

مطالب مرتبط:

آزمایش تعیین حدود اتربرگ